Regievoering

Regievoering is het beïnvloeden van het samenspel van partijen zodanig dat een maatschappelijk resultaat of doel wordt gerealiseerd. De kunst van regievoering is belangrijk in situaties waar verschillende partijen nodig zijn en geen van de partijen (volledige) bevoegdheden heeft. Niemand kan dan de leiding nemen en zeggen wat de anderen moeten doen.

In het werkboek Effectief project- en programmamanagement zijn verschillende hulpmiddelen en praktijkvoorbeelden te vinden die hierbij behulpzaam zijn, zoals het Stappenplan vitale coalities, het Stappenplan Effectieve interventies of Oefenen met verantwoordelijk zijn. 

Inspireren en motiveren

Geen van de benodigde partijen andere partners kan zeggen wat ze moeten doen. Een regievoerder probeert daarom de benodigde partners zodanig te inspireren en motiveren dat deze vanuit hun eigen belangen zien dat ze mee willen doen. Dus, in eerste instantie is de regievoering erop gericht dat de benodigde partners zich gezamenlijk aan een doel committeren. Als dat commitment voldoende aanwezig is, kunnen er afspraken gemaakt worden. Door dit partnerschap te creëren kun je doelen realiseren die buiten jouw directe invloedssfeer liggen.

Regisseren

Als partners zich eenmaal gecommiteerd hebben aan een gezamenlijke visie en acties hebben afgesproken, blijft regievoering nodig. Immers, de samenwerkingspartners hebben ieder hun eigen perspectief en logica. Een regievoerder moet voortdurend waarnemen en zonodig interveniëren en beïnvloeden opdat de inzet van alle partners samen daadwerkelijk tot het beoogde doel leidt. Dit kun je vergelijken met wat een regisseur of een dirigent doet (al hebben die wel degelijk bevoegdheden over de musici en acteurs). 

Regievoering zonder macht

Het realiseren van het doel is dus afhankelijk van de inzet van gelijkwaardige partners. De regievoerder heeft niet de bevoegdheden om hen instructies te geven. Hoe kan hij of zij dan verantwoordelijk zijn voor het realiseren van het doel? ‘Verantwoordelijkheid’ kan -gebruikmakend van het Engels- twee betekenissen hebben:

• Accountable: opgelegde verantwoordelijkheid waarop afgerekend kan worden;
• Responsible: vrij gekozen verantwoordelijkheid/commitment.

Een regievoerder is dus accountable voor het uitvoeren van acties die bevorderen dat de gezamenlijke partners zich gecommitteerd inzetten om het beoogde doel te realiseren, maar kan niet persoonlijk afgerekend worden op het wel of niet bereiken daarvan. Voor het realiseren van het maatschappelijke doel kiest een effectieve regievoerder ervoor om responsible te zijn. 

Voorbeelden

Wil je meer lezen over regievoering in de praktijk, lees dan verder in:

• het werkboek van het boek Effectief project- en programmamanagement
• inhoudelijk thema Sociaal domein
• deze serie over inspirerende regievoerders uit de geschiedenis:
  • Günther Schabowski (1929-2015), Oost-Duits politicus: De man die de Muur sofort liet vallen
  • Marcus Tullius Cicero (106 – 43 v. Chr.), Romeins politicus en filosoof: Beschermer van de Republiek Rome
  • Gandalf de Grijze (1954), Tovenaar in Tolkiens In de ban van de ring: Ruimte creëren voor andermans leiderschap

Aanvullingen of vragen?

Als je aanvullende kennis of voorbeelden op deze site wilt plaatsen of als je vragen hebt over de gepresenteerde informatie, neem dan contact met ons op. Voor ons trainings- en coachingsaanbod, kijk hier. 

Wil je meer weten over hoe je maatschappelijke opgaven effectief aanpakt, dan is het boek Effectief project- en programmamanagement iets voor jou. Naast een gedegen aanpak bevat het boek veel praktijkinzichten en meer voorbeelden.