Voorbeeld: programmaplan van de eeuw

Het keren van klimaatverandering is een van de meest uitdagende maatschappelijke opgaven van onze tijd. Het mondiale doel is heel concreet: reductie van CO₂-uitstoot, maar hoe is dat effectief aan te pakken? “Drawdown – het meest veelomvattende plan ooit om klimaatontwrichting te keren” is een indrukwekkend boek voor iedereen die geïnteresseerd is in wat ons op dit vlak te doen staat. Daarnaast biedt de opzet van het boek een inspirerend voorbeeld om ook bij andere opgaven tot een effectieve aanpak te komen.

Effecten op een rij

Bij de aanpak van maatschappelijke opgaven is een belangrijke uitdaging om die maatregelen te nemen die effectief en efficiënt zijn. Het boek Drawdown zet van 80 maatregelen op een rij tot hoeveel CO₂-reductie ze leiden. Dit maakt het mogelijk om heel gefundeerd een aanpak te ontwikkelen. De top 5 meest effectieve maatregelen zijn:

1. Koelmiddelen: voorkomen van lekkages en vernietiging zonder vrijkomende emissies: 90 Gigaton CO₂-reductie;
2. Windturbines op land: 85 Gigaton CO₂-reductie;
3. Voedselverspilling tegen gaan: 70 Gigaton CO₂-reductie;
4. Een plantenrijk dieet: 65 Gigaton CO₂-reductie;
5. Tropische Bossen: herstel en behoud: 60 Gigaton CO₂-reductie.

Net buiten de top 5, maar interessant om dat ze sterk samenhangen en gezamenlijk het allergrootste effect hebben zijn e volgende maatregelen: Onderwijs voor meisjes en Gezinsplanning. Samen goed voor 120 Gigaton CO₂-reductie!

De meerwaarde van een eenduidig doel

De inzichtelijke analyse in Drawdown is mogelijk doordat er een helder, meetbaar doel aanwezig is. Natuurlijk zijn er ook andere broeikasgassen, maar het effect daarvan is om te rekenen naar een CO₂-equivalent. Het is niet altijd makkelijk om zo’n doel te formuleren, maar Drawdown laat mooi zien hoe behulpzaam het is voor een scherp gesprek over maatregelen. Dit geldt ook voor andere opgaven.

Stel je werkt aan klimaatadaptatie. Dan zou je alle potentiële acties bijvoorbeeld kunnen rangschikken naar hun bijdragen aan een verminderd risico op wateroverlast. Bij een sociaal doel, bijvoorbeeld vermindering van eenzaamheid, is een echt kwantitatieve onderbouwing van maatregelen misschien niet mogelijk. Wel kun je scherp zijn over welke effecten door onderzoek onderbouwd zijn en welke maatregelen meer op gezond verstand worden genomen.

Mix van maatregelen

Ook interessant aan de analyse van Drawdown is dat het laat zien dat een effectieve aanpak inzet vanuit verschillende invalshoeken vereist. Zo zijn er technisch uitdagende en kostbare acties t.a.v. koelmiddelen. De plaatsing van windturbines op land is vooral een zaak van ruimtelijke ordening (en het creëren van draagvlak). Voedselverspilling en plantenrijk dieet gaan over gedrag en gewoontes van mensen. Het herstellen van tropische bossen is een kwestie van natuurinrichting en ecologie. En gezinsplanning en onderwijs van meisjes zijn  het terrein van ontwikkelingssamenwerking. Ook bij alledaagse maatschappelijke opgaven maakt juist zo’n mix van disciplines en invalshoeken dat het maatschappelijk effect kan worden gerealiseerd.

Brede vitale coalitie vereist

De inzet van maatregelen vanuit verschillende perspectieven betekent dat er commitment van vele organisaties en mensen nodig is. Dit geldt voor alle maatschappelijke opgaven. Voor de aanpak van klimaatverandering is een wereldwijde vitale coalitie nodig, op een schaal die nog niet eerder is vertoond. Om dat voor elkaar te krijgen is veel communicatie nodig: het delen van kennis, een gezamenlijke visie onder woorden brengen, het maken van afspraken et cetera. De moeizame, diplomatieke onderhandelingen op recente klimaattoppen laten zien dat ook op dit terrein nog veel werk te doen is om het ‘programma van de eeuw’ een succes te maken.

Meer weten?

Wil je een keer van gedachten wisselen over hoe jij de effectiviteit van jouw aanpak kunt vergroten, reageer dan hier voor een gratis kennismakings-/adviesgesprek.

Ben je geïnteresseerd in het boek Drawdown, dan kun je het hier bestellen.