Voorbeeld: Is een SMART-doel altijd mogelijk?

Bij programma’s is het niet altijd mogelijk om een SMART-doel te formuleren. Hoe kun je het programma gericht op een aantrekkelijker binnenstad bijvoorbeeld in een SMART-doel samenvatten. Het woord ‘aantrekkelijker’ is heel breed. Bovendien dekt het niet helemaal de beoogde werkelijkheid die het programma probeert te vestigen. Immers, het gaat er niet zozeer om dat potentiële bezoekers de binnenstad aantrekkelijker vinden in de zin van dat ze een steeds hoger cijfer geven in een jaarlijks telefonisch onderzoek. Het gaat erom dat er meer werkgelegenheid ontstaat. Een poging tot een SMART-doel zou bijvoorbeeld kunnen zijn: binnen 5 jaar (T) is door samenwerking van alle belanghebbenden (A) de binnenstad zo aantrekkelijk geworden dat het aantal arbeidsplaatsen in de binnenstad (S) met 10% is toegenomen (M).

Bij sommige programma’s werkt zo’n SMART-doel heel goed. Bij andere programma’s is de nieuwe werkelijkheid die beoogd wordt veel complexer dan in zo’n SMART-doel benoemd kan worden. De nieuwe werkelijkheid van een aantrekkelijke binnenstad is een schone stad, met een divers aanbod aan winkels, die goed bereikbaar is met voldoende parkeerplaatsen, met aansprekende culturele evenementen, waarin het ook nog prettig en rustig wonen is. Hoe dit allemaal precies gecombineerd kan worden, moet voor een groot deel ook nog ontdekt worden. De poging hierboven om een SMART-doel voor het binnenstadsprogramma op te stellen dekt deze complexiteit niet.

Kwalitatief doel met indicatoren

Als het niet lukt om een SMART-doel te formuleren voor een programma, dan is een alternatief om een zo helder mogelijk kwalitatief doel te stellen en daar enkele meetbare indicatoren aan toe te voegen. In dit voorbeeld zou je kunnen zeggen: Het doel ven het programma is een aantrekkelijke binnenstad om te bezoeken en om in te wonen, die een forse bijdrage levert aan de werkgelegenheid van de stad. Indicatoren die meetbaar maken of dit kwalitatieve doel bereikt wordt:

• Jaarlijks waarderingscijfer van bezoekers en bewoners (doel: tenminste een 8);
• Het aantal bezoekers van buiten de stad (doel: stijging met 25% over 5 jaar);
• De omvang van de bestedingen in de binnenstad (doel: stijging met 25% over 5 jaar).

Het doel is dus kwalitatief geformuleerd en daarmee niet direct meetbaar. De indicatoren zijn een manier om het doel bij benadering meetbaar te maken.

Aanvullingen of vragen?

Als je aanvullende kennis of voorbeelden op deze site wilt plaatsen of als je vragen hebt over de gepresenteerde informatie, neem dan contact met ons op. Alvast veel dank!