Voorbeeld: Door woorden heen luisteren

Mensen zeggen niet altijd wat ze eigenlijk bedoelen. Soms is dat onvermogen in woordkeuze, soms zijn ze zichzelf niet volledig bewust van wat ze eigenlijk belangrijk vinden en soms is het een bewuste keuze omdat men de situatie nog niet helemaal vertrouwd of wil onderhandelen. In relatie zijn helpt je om subtiele signalen te horen dan wel te ontdekken wat er achter de feitelijk gesproken woorden schuil gaat. Bijvoorbeeld, alert zijn op de klemtoon kan je al veel informatie geven: “ìk kan dat gewoon niet”. Wat hoor je achter die woorden? Anderen kunnen het wèl!.

Botte uitroep

Een aantal gemeenten wil samenwerken op het gebied van jeugdzorg. Na een voorstel om een gezamenlijke inkoop te organiseren, roept een van de vertegenwoordigers: “Zó kunnen we niet met jullie samenwerken!” Iedereen is verrast omdat de gezamenlijke inkoop voor iedereen voordelig uitpakte. Voor de hand liggende gedachten over deze uitroep zijn: “bot”, “tactloos”, “niet constructief” etcetera. Maar met zulke meningen kom je niet meer te weten over wat hij nu eigenlijk wil zeggen.

Keuze voor een constructief filter

Laten we aannemen dat je present bent met je automatische filter en ervoor kiest te luisteren door een constructief filter “wat is er echt aan de hand?”. Je denkt er zelf even over na: hij en zijn gemeente nemen actief deel, ze hebben zich al aan hun bijdrage aan de gezamenlijke begroting gecommitteerd, dus waar heeft deze uitroep nu mee te maken. Aangezien je het antwoord niet kunt bedenken stel je een open vraag:

• “Kun je iets meer zeggen over waarom jullie zó niet mee kunnen doen aan de samenwerking?” 
• Zijn antwoord: “Wij hebben gewoon een andere visie op hoe je goed kunt inkopen.” Dit maakt al iets duidelijk. Het gaat er niet om dat hij niet wìl samenwerken, maar hij heeft wellicht een andere visie.
• Jij vraagt door: “wat is voor jullie belangrijk bij het inkopen?”
• Hij: “Wij organiseren de inkoop nu al een tijdje op een manier die ons heel goed bevalt. We willen nu niet ineens afbreken.”
• Jij (nu met helderheid over wat de ander zijn zorg is) reageert: “Welke afspraak kunnen we aan het voorstel toevoegen zodat jij de ruimte houdt om de goede ervaringen die jullie hebben te kunnen continueren?”

Vanaf dit moment is wat denkwerk nodig en wellicht hebben andere gemeenten ook nog wensen waarover onderhandeld moet worden, maar de emotionele uitbarsting die tot een escalatie had kunnen leiden is tot kalmte gebracht door in relatie zijn en creërend luisteren en spreken.

Aanvullingen of vragen?

Als je aanvullende kennis of voorbeelden op deze site wilt plaatsen of als je vragen hebt over de gepresenteerde informatie, neem dan contact met ons op. Alvast veel dank!