Hulpmiddel: Ontwikkelbenadering en creatielemniscaat

Robert Copenhagen presenteert in zijn boek Creatieregie vier perspectieven die bepalend zijn voor het succes van organisaties, en dus ook van tijdelijke organisatievormen als projecten en programma's. Deze perspectieven kunnen als volgt worden samengevat (in het boek Effectief project- en programmamanagement worden deze perspectieven uitvoerig toegelicht):

• Het Maatschappelijke perspectief (Zij) heeft betrekking op de vraag of behoefte achter de opgave;
• Het individuele perspectief (Ik) heeft betrekking op het commitment aan visie, doelen en benodigde inspanningen door betrokken partners;
• Het culturele perspectief (Wij) heeft betrekking op de wijze van samenwerken;
• Het materiële perspectief (Het) heeft betrekking op benodigde middelen en bevoegdheden. 

Ontwikkelbenadering: een succesvol stappenplan

Maatschappelijke projecten en programma's kunnen in de praktijk alleen maar slagen als een grote groep belanghebbenden zich er gezamenlijk voor in wil zetten. Een rechttoe-rechtaan werkwijze -ofwel 'ontwerpbenadering'- waarin iemand die een project begint in zijn eentje bedenkt wat er moet gebeuren, wie dat zou moeten doen en vervolgens verwacht dat alle benodigde partners wel bereid zijn dat op zich te nemen, heeft weinig kans van slagen. Wat nodig is, is een 'ontwikkelbenadering', waarin bovenstaande perspectieven in de volgende volgorde worden doorlopen:

• Maatschappelijk perspectief (Zij). Een initiatief begint altijd met een maatschappelijke vraag, bijvoorbeeld: er is behoefte aan meer stageplekken voor jongeren.
• Individueel perspectief (Ik). Vervolgens is het nodig dat (alle) betrokkenen zich met commitment verbinden aan de opgave en wat daarvoor te doen is. Daarvoor is vaak verdieping op de maatschappelijke vraag nodig: wat houdt het in om meer stageplekken te hebben en welke acties zijn daarvoor nodig?
• Cultureel perspectief (Wij). Nu er commitment is aan wat er gedaan moet worden, is de volgende stap om te bepalen hoe er zal worden samengewerkt: wie maakt de tekst voor een brochure maakt, wie belt bedrijven et cetera
• Materieel perspectief (Het). De aanpak wordt vastgelegd en de middelen die nodig zijn om de benodigde acties uit te voeren worden op een rij gezet, bijvoorbeeld geld om de brochure te laten vormgeven en drukken.

Schematisch kan dit proces worden weergegeven in een zogenaamde 'creatielemniscaat':

Aanvullingen of vragen?

Als je aanvullende kennis of voorbeelden op deze site wilt plaatsen of als je vragen hebt over de gepresenteerde informatie, neem dan contact met ons op. Alvast veel dank!